ไวรัสตับอักเสบบี ภัยเงียบ...แต่ร้าย! อันตรายถึงมะเร็งตับ
เนื่องในวันที่ 28 กรกฎาคมของทุกปี ถูกกำหนดให้เป็น “วันตับอักเสบโลก (World Hepatitis Day)” เพื่อสร้างความตระหนักรู้เกี่ยวกับโรคตับอักเสบ ซึ่งเป็นภัยเงียบที่ส่งผลกระทบรุนแรงต่อสุขภาพทั่วโลก โดยเฉพาะ “ไวรัสตับอักเสบบี (Hepatitis B)” ที่คร่าชีวิตคนไปปีละกว่าหนึ่งล้านรายทั่วโลก และในหลายกรณี ผู้ติดเชื้อไม่รู้ตัวเลยว่ากำลังเผชิญกับมัน
แล้วไวรัสตับอักเสบบีคืออะไร ?
ไวรัสตับอักเสบบี (HBV) เป็นเชื้อไวรัสที่ติดต่อผ่านเลือด สารคัดหลั่ง และเพศสัมพันธ์ โดยเมื่อเข้าสู่ร่างกาย มันจะเข้าทำลายเซลล์ตับ ทำให้เกิดการอักเสบ หากร่างกายไม่สามารถกำจัดไวรัสได้ ก็จะกลายเป็น “ผู้ติดเชื้อเรื้อรัง” ซึ่งมีความเสี่ยงสูงที่จะพัฒนาไปสู่ “โรคตับแข็ง” และ “มะเร็งตับ” ในอนาคต
แล้วทำไม...ไวรัสตับอักเสบบีถึงอันตราย?
สิ่งที่ทำให้ไวรัสชนิดนี้ “เงียบแต่ร้าย” คือ
● ผู้ติดเชื้อส่วนใหญ่ ไม่มีอาการใด ๆ ในระยะแรก
● มักพบโดยบังเอิญในการตรวจสุขภาพหรือตรวจเลือดก่อนผ่าตัด
● เมื่อกลายเป็นผู้ติดเชื้อเรื้อรังแล้ว การทำลายตับจะเกิดขึ้น อย่างช้า ๆ และต่อเนื่อง
● หลายรายตรวจพบอีกครั้งเมื่ออาการรุนแรง เช่น ตับวายหรือตับโต จนสายเกินการรักษา
เส้นทางจากไวรัส... สู่มะเร็งตับ อันตรายที่ไม่ควรมองข้าม
ไวรัสตับอักเสบบี สามารถกระตุ้นให้ตับเกิดพังผืด (fibrosis) และพัฒนาไปสู่ โรคตับแข็ง (Cirrhosis) และ มะเร็งตับ (Hepatocellular Carcinoma) ได้ โดยเฉพาะในกลุ่มที่มีการติดเชื้อเรื้อรังนานหลายปี หากไม่ได้รับการติดตามและดูแลอย่างเหมาะสม
ใคร... คือกลุ่มเสี่ยงที่ควรรีบตรวจหาเชื้อไวรัสตับอักเสบบี ?
● คนในครอบครัวหรือคู่สมรสของผู้ที่ติดเชื้อ
● ผู้ที่เคยได้รับเลือดหรืออวัยวะก่อนปี 2535
● ผู้ที่มีประวัติใช้เข็มฉีดยาร่วมกัน หรือสัก เจาะหูตามร้านที่ไม่ได้มาตรฐาน
● บุคลากรทางการแพทย์
● ผู้ที่มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกัน
ตรวจพบไวรัสตับอักเสบบีแล้ว… ต้องทำอย่างไร ?
1. ตรวจยืนยันเพิ่มเติม เพื่อแยกประเภทว่าติดเชื้อระยะเฉียบพลันหรือเรื้อรัง
2. หากเป็นผู้ติดเชื้อเรื้อรัง ต้องมีการ ติดตามการทำงานของตับ และ ปริมาณไวรัส เป็นระยะ
3. แพทย์อาจพิจารณาให้ยาต้านไวรัส หากมีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดโรคตับรุนแรง
4. หลีกเลี่ยงแอลกอฮอล์ และควบคุมน้ำหนักเพื่อลดภาระตับ
รู้มั้ย ป้องกันได้... ด้วยวัคซีน
ข่าวดี คือ ไวรัสตับอักเสบบีสามารถป้องกันได้ด้วยวัคซีน!
● วัคซีนมีประสิทธิภาพสูงถึงกว่า 95%
● ควรฉีดตั้งแต่แรกเกิด และฉีดให้ครบ 3 เข็มตามกำหนด
● ผู้ใหญ่ที่ไม่เคยฉีดสามารถตรวจภูมิคุ้มกันและรับวัคซีนได้เช่นกัน
ดังนั้น...ไวรัสตับอักเสบบีอาจไม่มีอาการ แต่ผลที่ตามมาอาจรุนแรงถึงชีวิต หากไม่ตรวจพบตั้งแต่เนิ่น ๆ การ ตรวจคัดกรองเป็นประจำ และ ฉีดวัคซีนป้องกัน จึงเป็นกุญแจสำคัญในการปกป้องคุณและคนที่คุณรักจากภัยเงียบนี้ เนื่องในสัปดาห์วันตับอักเสบโลกนี้… อย่าลืมมาตรวจสุขภาพตับของคุณนะ เพื่อให้ตับทำงานต่อไปได้อย่างแข็งแรง เพราะสุขภาพดี…เริ่มต้นที่ “รู้ทัน” ก่อนจะ “รู้ตัว” เมื่อสายเกินไป