รู้ทัน ไข้หวัดใหญ่ VS โควิด-19 สายพันธุ์ใหม่

       เมื่ออากาศเปลี่ยนแปลง โดยเฉพาะช่วงฤดูฝนหรือฤดูหนาว โรคที่มักพบเจอบ่อยคือ ไข้หวัดธรรมดา, ไข้หวัดใหญ่, และ โควิด-19 ซึ่งมีอาการคล้ายคลึงกันมากจนยากที่จะแยกแยะได้ด้วยตนเอง แต่โรคเหล่านี้มีความรุนแรงและแนวทางการดูแลรักษาที่แตกต่างกัน ดังนั้นการรู้เท่าทัน และแยกแยะความแตกต่างจึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง



ไข้หวัดใหญ่ (Influenza)

สาเหตุ
       เกิดจากเชื้อไวรัส Influenza virus (เช่น สายพันธุ์ A, B)


การติดต่อ
       คล้ายไข้หวัดธรรมดา แต่มีโอกาสแพร่กระจายรวดเร็วและรุนแรงกว่า


อาการโดยทั่วไป

       • ไข้สูงเฉียบพลัน (38–40 องศาเซลเซียส)
       • หนาวสั่น ปวดหัว ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ
       • ไอแห้ง เจ็บคอ อ่อนเพลีย
       • เบื่ออาหาร อาเจียน (โดยเฉพาะในเด็ก)


ระยะฟักตัว
       1–4 วัน


ระยะเวลาการเจ็บป่วย
       ประมาณ 5–10 วัน อาจนานกว่านี้ในผู้มีโรคประจำตัว


ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น

       • ปอดอักเสบ
       • หัวใจอักเสบ
       • โรคเรื้อรังกำเริบ เช่น หอบหืด เบาหวาน


แนวทางการรักษา
       ใช้ยา ต้านไวรัส (Oseltamivir) ในบางกรณี และรักษาตามอาการ พักผ่อนให้เพียงพอ


มีวัคซีนป้องกัน
       ควรฉีดทุกปี โดยเฉพาะกลุ่มเสี่ยง เช่น ผู้สูงอายุ เด็กเล็ก หญิงตั้งครรภ์


โควิด-19 (COVID-19)

สาเหตุ
       เกิดจากเชื้อไวรัส SARS-CoV-2 ซึ่งเป็นไวรัสในตระกูล coronavirus


การติดต่อ
       ทางละอองฝอย อากาศ และการสัมผัสพื้นผิวที่มีเชื้อ


อาการโดยทั่วไป

       • ไข้ ไอแห้ง เจ็บคอ
       • หายใจลำบาก เหนื่อยง่าย
       • สูญเสียการรับกลิ่นหรือรสชาติ (เฉพาะบางสายพันธุ์)
       • อาการทางระบบทางเดินอาหาร เช่น ท้องเสีย
       • ปวดกล้ามเนื้อ ปวดหัว อ่อนเพลีย
       • ในบางรายไม่มีอาการเลย (โดยเฉพาะผู้ที่ฉีดวัคซีนแล้ว)


ระยะฟักตัว
       2–14 วัน (เฉลี่ย 5–7 วัน)


ระยะเวลาการเจ็บป่วย
       ขึ้นกับระดับความรุนแรง — บางรายหายภายใน 7-14 วัน บางรายอาจมีอาการยาวนาน (Long COVID)


ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น

       • ปอดอักเสบรุนแรง
       • ภาวะลิ่มเลือดอุดตัน
       • ระบบประสาทได้รับผลกระทบ
       • Long COVID: อ่อนเพลียเรื้อรัง หายใจติดขัด ความจำลดลง ฯลฯ


แนวทางการรักษา

       • หากอาการไม่รุนแรง รักษาตามอาการ
       • ในรายที่มีความเสี่ยง ใช้ยาต้านไวรัส เช่น Molnupiravir, Paxlovid ตามคำแนะนำแพทย์
       • การกักตัวเป็นสิ่งสำคัญเพื่อไม่ให้แพร่เชื้อ


มีวัคซีนป้องกัน
       วัคซีนหลายชนิดให้ผลป้องกันอาการรุนแรงและลดการแพร่เชื้อได้ดี ควรฉีดตามคำแนะนำของกระทรวงสาธารณสุข


อาการ

ไข้หวัดธรรมดา

ไข้หวัดใหญ่

โควิด-19

ไข้

ต่ำ/ไม่มี

สูง (เฉียบพลัน)

มี/ไม่มีก็ได้

หนาวสั่น

ไม่ค่อยพบ

พบบ่อย

พบได้

ไอ

ไอแห้งเล็กน้อย

ไอแห้งรุนแรง

ไอแห้งหรือมีเสมหะ

ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ

น้อย

มาก

พบได้

เจ็บคอ

พบบ่อย

พบได้

พบได้

คัดจมูก/น้ำมูกไหล

พบบ่อย

บ้าง

ไม่บ่อย

เหนื่อยหอบ

ไม่พบ

พบได้ในบางกรณี

พบบ่อย โดยเฉพาะในผู้ป่วยปอดอักเสบ

สูญเสียกลิ่น/รส

ไม่พบ

ไม่พบ

พบในบางราย

ระยะฟักตัว

1-3 วัน

1-4 วัน

2-14 วัน


      แม้อาการของไข้หวัดธรรมดา ไข้หวัดใหญ่ และโควิด-19 จะมีจุดคล้ายกัน แต่ก็มีลักษณะเฉพาะตัวที่สามารถช่วยให้เราระวังตัวและดูแลสุขภาพได้อย่างถูกต้อง หากมีอาการที่รุนแรงหรือไม่แน่ใจว่าเป็นโรคใด ควร รีบพบแพทย์ และ ตรวจวินิจฉัยอย่างถูกต้องเพื่อความปลอดภัยของตนเองและคนรอบข้าง 

การป้องกันยังคงเป็นหัวใจสำคัญ ได้แก่

       • สวมหน้ากากอนามัย
       • ล้างมือบ่อย ๆ
       • หลีกเลี่ยงสถานที่แออัด
       • รับวัคซีนตามคำแนะนำของแพทย์