ตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกสำคัญอย่างไร?
มะเร็งปากมดลูก เป็นมะเร็งที่ป้องกันได้มากที่สุดชนิดหนึ่ง หาก “ตรวจพบความผิดปกติให้เร็ว” เพราะระยะก่อนเป็นมะเร็งมักไม่แสดงอาการ การตรวจคัดกรองจึงมีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งในการลดการเสียชีวิตและภาระโรคของสังคม
ที่ โรงพยาบาลวัฒนแพทย์สมุย เราให้บริการตรวจคัดกรองด้วยเทคโนโลยีมาตรฐานสากล พร้อมทีมสูตินรีแพทย์และพยาบาลวิชาชีพที่ได้รับการอบรมเฉพาะทาง เพื่อให้ผู้รับบริการรู้สึกสบายใจ ปลอดภัย และเป็นส่วนตัว
แล้วทำไม “ต้อง” ตรวจคัดกรอง ?
● ระยะแรกมักไม่มีอาการ: ความผิดปกติของเซลล์ปากมดลูกก่อนกลายเป็นมะเร็งมักไม่รู้สึกผิดปกติ การตรวจจึงช่วย “เจอก่อน รักษาไว” เพิ่มโอกาสหายขาดสูง
● เทคโนโลยีตรวจให้ความแม่นยำสูง: การตรวจหาเชื้อ HPV (HPV DNA) เป็นวิธีที่ไวและแม่นยำ ช่วยคัดกรองความเสี่ยงได้ดีตั้งแต่ยังไม่เกิดความผิดปกติของเซลล์จริงๆ
● ลดการเสียชีวิตและค่าใช้จ่ายในระยะยาว: คัดกรองอย่างสม่ำเสมอช่วยลดการเจ็บป่วยระยะลุกลามและภาระค่าใช้จ่ายของครอบครัวและระบบสุขภาพโดยรวม
แล้วผู้หญิงวัยไหนควรตรวจบ้าง?
ตั้งแต่อายุ 30-60 ปี: แนะนำให้ตรวจคัดกรองอย่างสม่ำเสมอ โดย HPV DNA test เป็นวิธีหลักที่เหมาะสม ช่วงห่าง ทุก 5 ปี หากผลปกติ (ความถี่ในการตรวจสามารถปรับตามดุลยพินิจแพทย์)
กลุ่มที่ควรพิจารณาตรวจ “บ่อยกว่าปกติ”
● ผู้มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง/ติดเชื้อเอชไอวี: ควรเริ่มคัดกรองเร็วขึ้นและตรวจถี่กว่าแนวทางประชากรทั่วไป (เช่น เริ่มราว อายุ 25 ปี และทำซ้ำ ทุก 3 ปี เมื่อผลปกติ) ตามคำแนะนำขององค์การอนามัยโลกและดุลยพินิจแพทย์
● ผู้เคยตรวจพบเซลล์ผิดปกติ หรือ เคยรักษารอยโรคปากมดลูก: วางแผนความถี่เฉพาะรายร่วมกับแพทย์
● ผู้สูบบุหรี่ประจำ หรือมีปัจจัยเสี่ยงอื่น ๆ: ปรึกษาแพทย์เพื่อกำหนดช่วงห่างการตรวจที่เหมาะสม
สำหรับผู้ที่มีอายุต่ำกว่า 30 ปี ต้องตรวจแบบไหน ?
● แนวทางสากลบางฉบับ (เช่น สหรัฐฯ) เริ่มคัดกรองที่ อายุ 25 ปี โดยเน้น HPV DNA เป็นหลักทุก 5 ปี หรือ Pap smear ทุก 3 ปี เมื่อยังไม่มี HPV test เป็นบริการหลัก ทั้งนี้ไทยใช้เกณฑ์ 30–60 ปีเป็นแกนกลางของระบบคัดกรองระดับชาติ ผู้ที่อายุน้อยกว่า 30 ปีควรปรึกษาแพทย์เป็นรายกรณี
หากฉีดวัคซีน HPV แล้ว…ยังต้องตรวจไหม?
คำตอบคือ ยังต้องตรวจ เนื่องจากวัคซีนจะช่วยป้องกันสายพันธุ์เสี่ยงสูงส่วนใหญ่ แต่ไม่ได้ครอบคลุมทั้งหมด และไม่ทดแทนการคัดกรองสม่ำเสมอ โดยเฉพาะเมื่อเข้าสู่วัย 30 ปีขึ้นไป
ต้องเตรียมตัวอย่างไรในวันตรวจ
● หลีกเลี่ยงมีเพศสัมพันธ์/ใช้สารหล่อลื่น/สอดยาในช่องคลอด อย่างน้อย 24–48 ชม. ก่อนตรวจ
● ไม่ควรตรวจช่วงมีประจำเดือน
● แจ้งแพทย์หากตั้งครรภ์ ล่าสุดเพิ่งทำหัตถการปากมดลูก หรือมีอาการผิดปกติ เช่น เลือดออกผิดปกติ เจ็บปวดท้องน้อยเรื้อรัง
ผลตรวจและการติดตามผล
● หากผลปกติ: ตรวจซ้ำตามช่วงอายุและวิธีที่ใช้ (เช่น HPV DNA ทุก 5 ปี)
● หากตรวจพบเชื้อ HPV เสี่ยงสูง/เซลล์ผิดปกติ: แพทย์อาจนัดตรวจยืนยัน (เช่น colposcopy และตัดชิ้นเนื้อ) และวางแผนรักษา/ติดตามเป็นรายกรณี